Tworzenie stron internetowych

Zawoja
Ochotnicza Straż Pożarna w Zawoi Górnej
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	suski
Gmina	Zawoja
Liczba ludności (2012)	6563
Strefa numeracyjna	(+48) 33
Kod pocztowy	34-222, 34-223[1]
Tablice rejestracyjne	KSU
SIMC	0077356
Położenie na mapie województwa małopolskiego Zawoja
Położenie na mapie Polski Zawoja
49°39′40″N 19°33′36″E/49,661111 19,560000
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach

Zawoja – duża wieś w południowej Polsce, położona na południu kraju przy granicy ze Słowacją w województwie małopolskim, w powiecie suskim, w gminie Zawoja. Miejscowość jest siedzibą gminy Zawoja.

Według danych z 2012 r. wieś miała 6563 mieszkańców^[2].

Położenie[edytuj]

Położona jest u stóp Babiej Góry (1725 m), w dolinie rzeki Skawica oraz na stokach pasm górskich zaliczanych do dwóch regionów geograficznych: do Beskidu Żywieckiego (Pasmo Babiogórskie) i Beskidu Makowskiego (Pasmo Przedbabiogórskie czyli Jałowieckie)^[3].

Miejscowość letniskowa i turystyczna, stanowi punkt wypadowy dla turystyki w rejonie Babiej Góry, pasma Policy i Jałowca. Mieści się tu siedziba Babiogórskiego Parku Narodowego.

W latach 1975–1998 administracyjnie należała do województwa bielskiego.

Zabudowa[edytuj]

Zawoja jest jedną z najdłuższych wsi w Polsce, liczy ok. 18 km długości.

W obrębie wsi Zawoja istnieje 6 sołectw: Zawoja Górna, Zawoja Centrum, Zawoja Przysłop, Zawoja Dolna, Zawoja Mosorne, Zawoja Wełcza^[4].

Części wsi[edytuj]

 Zobacz więcej w artykule Zawoja (gmina), w sekcji Jednostki pomocnicze.

Integralne części wsi Zawoja: ^[5][6]

osady

Cyrchel, Stonów

przysiółki

Barankowa, Barany, Barańce, Barańcowa, Bartyzele, Beskid, Bielasy, Błędna, Borowi, Bory, Brzeg, Bubiaki, Bubiakowa, Buczyna, Budzonie, Buki, Burdele, Burdyle, Centrum, Chopy, Chowaniacy, Cioćki, Cyrhel, Czarnotowa, Czatoża, Dolina (SIMC 0994704), Dolina (SIMC 077824), Dolinka, Figury, Fitkówka, Fujacy, Gajówka, Gawły, Giertugi, Giertugowa, Gliśnica, Gołynia, Górnica, Granica, Gronik, Hrabkowa, Hujdowa, Hujdy, Hurbalówka, Hyrb, Jaworskie, Kalina Dolna, Kalina Górna, Kamieńce, Kaselówka, Kącina, Kąkole, Kąkolowa, Kiczora, Kiczorka, Kiecka, Kijakowa, Kobiele, Kolędówka, Kolisty Groń, Koszorek, Kowalowa, Koziny, Krzemienna, Krzonka, Księża Polana, Kudłata, Kudzie, Kukle, Kuklowa, Kwiatek, Lachy, Łabędzie, Łatki, Łazy, Madziarowa, Magurka, Makosiowa, Maliki, Malikowa, Maliny, Marki, Markowa, Marszałki, Maryniacy, Masówka, Mazurowy Potok, Mazury, Mętle, Miłosierna, Miśkowce, Mleczna, Morawy, Morgi, Mosorne, Można, Mylne Młaki, Nowe Osiedle, Obidowa, Obłapiana, Obłaźna, Ogon, Opaczne, Pająki, Pająkówka, Paluchówka, Pasieka, Petułowa, Piątkowa, Piergiesi, Piergiesowe Polanki, Płasonie, Podgórze, Podgórze, Pod Grapą (SIMC 0995135), Pod Grapą (SIMC 0995141), Pod Kiczorką, Pod Polaną, Podpolice, Podsot, Podświaniarka, Polaki, Polana, Polanki, Policzne, Przysłop, Rąbaniska, Ryżowana, Sałaciaki, Sitarze, Sitkówka, Składy, Skupnie, Skutowa, Smyraki, Stróże, Sule, Surmiaki, Surzyny, Swalisko, Szczurki, Szczurkówka, Śmietany, Śpikówka, Średnie, Świniarka, Toczki, Topory, Trybały, Trzebuniaki, Wartowa, Warzechówka, Wełcza, Włosianka, W Potoku, Zabór, Za Groniem, Zające, Zakamień, Zakopaniec, Zalas, Za Madejką, Za Polaną, Za Potokiem, Zaręby, Za Wodą, Zemliki, Zielone Osiedle, Zimna Dziura, Żywczaki

części wsi

Bajerska Maszyna, Bębny Dolne, Bębny Górne, Diabli Młyn, Fiedorówka, Franule, Limierzyska, Pod Brzegiem, Podryżowana, Pyciakowa, Rybna, Stolarka, Wełczoń, Widły, Wilczna

Historia[edytuj]

Zawoja wraz z wsią Skawica, położone są w dolinie Skawicy niosącej wody spod Babiej Góry do Skawy, powstały one w wyniku naporu osadniczego torującego sobie drogę w pierwotnej puszczy karpackiej. Pierwsze wzmianki o Skawicy, jako o wsi istniejącej, pochodzą sprzed 1593. Przez długi czas wsie Zawoja i Skawica traktowane były jako jedna i określane mianem Skawica. Przez cały okres staropolski wsie należały do starostwa lanckorońskiego i pozostały we władaniu kolejnych dzierżawców królewszczyzny.

W 1847 miejscowość nawiedził wielki głód, który przyczynił się do wybuchy tyfusu i cholery.

Od 1836 wprowadzono nazwę "Zawoja". Wywodzi się ona od wołoskiego słowa zavoi i oznacza "las nad rzeką"^[7].

2 kwietnia 1969 w Zawoi (na północnym stoku Policy), rozbił się samolot An-24 SP-LTF Polskich Linii Lotniczych LOT. W katastrofie zginęły 53 osoby (47 pasażerów i 6 członków załogi), nikt się nie uratował. Z okazji 40. rocznicy katastrofy został postawiony pomnik na szczycie Policy^[8].

W latach 1945 – 1991 stacjonowała tu strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza. Z dniem 16.05.1991 roku strażnica została przejęta przez Straż Graniczną.

Turystyka[edytuj]

W Zawoi znajduje się wiele stacji narciarskich. Największą popularnością odznacza się ośrodek narciarski Mosorny Groń z koleją linową z czteroosobowymi krzesełkami wraz z trasą narciarską, posiadającą licencję FIS na rozgrywanie krajowych i międzynarodowych zawodów narciarskich.

Piesze szlaki turystyczne

Zawoja Dolna – Zawoja Przysłop – Sucha Beskidzka dw. PKP

Zawoja Centrum – Przełęcz Przysłop – Zawoja Przysłop – Sucha Beskidzka dw. PKP

Stryszawa Górna – Siwcówka – Przełęcz Kolędówki – Zawoja Centrum – Przełęcz Kucałowa – Chorążowa

Zawoja Mosorne – dojście do pod Mosornym Groniem – dojście do jw.

Zawoja Wilczna – Mosorny Groń – Cyl Hali Śmietanowej

Zawoja Wełcza – Jałowiec – Przełęcz Cicha – Lachowice

Zawoja Wełcza – Zawoja Składy

Zawoja Widły – Zawoja Składy – Zawoja Czatoża – Markowe Szczawiny – Perć Akademików – Babia Góra

Przełęcz Jałowiecka – Zawoja Czatoża – Magurka – przełęcz pod Małą Mędralową – Krzyżówki – Korbielów – Przełęcz Glinne

Zawoja Widły – Zawoja Składy – Zawoja Markowa – Markowe Szczawiny

Zawoja Czatoża – Zawoja Markowa – Stary Groń – Zawoja Policzne – Przełęcz Krowiarki

Zawoja Wilczna – Markowe Szczawiny

Atrakcje turystyczne[edytuj]

Kościół w Zawoi

• Kościół Świętego Klemensa w Zawoi z roku 1888 – powstał w miejsce małego kościoła. Zbudowano go na planie krzyża. Sufit i chór wspierają żelazne słupy. Na kościele znajdują się trzy wieże, z których najwyższa pełni rolę dzwonnicy. Polichromię w kościele wykonało w 1930 roku dwóch artystów krakowskich: Zygmunt Milli i Marian Arczyński. Ołtarze wykonane są w stylu renesansowym poza barokowym ołtarzem Matki Boskiej^[7].

• Ośrodek Edukacyjny Babiogórskiego Parku Narodowego
• Klasztor Karmelitów Bosych
• Elektrownia wiatrowa
• Ośrodek Turystyczno-Narciarski Mosorny Groń w Zawoi z koleją linową na Mosorny Groń
• Trzy piwniczki i dzwonnica loretańska
• Ścieżki edukacyjne Babiogórskiego Parku Narodowego
• Schronisko PTTK na Markowych Szczawinach
• Skansen w Zawoi – Markowej
• Centrum Górskie "Korona Ziemi" – multimedialne muzeum górskie

Gospodarka[edytuj]

W Zawoi znajdują się liczne stolarnie.

Ludzie związani z Zawoją[edytuj]

 Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani z Zawoją.

Zobacz też[edytuj]

• Katastrofa lotnicza na Policy w 1969
• TSR Góra Kolisty Groń
• TSR Góra Miśkowcowa

Przypisy

Linki zewnętrzne[edytuj]

• Oficjalna strona Zawoi
• Zawoja na starych pocztówkach

p • d • e Gmina Zawoja Siedziba gminy Zawoja Pozostałe miejscowości Markowe Szczawiny • Norczak • Skawica